Geschiedenis Noord-Holland
Holland was het belangrijkste gewest aangaande de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werd een Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep van 21 januari 1798 werden op 23 april 1798 een Acte betreffende Staatsregeling aangenomen, waarmee de antieke gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. Een republiek werd onderverdeeld in acht departementen betreffende zo veel mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
dit departement met Texel
dit departement betreffende de Amstel
dit departement aangaande de Delf
Ook lagen verder het departement betreffende een Schelde en Maas en dit departement van de Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed de nieuwe ordening ook niet en na een instelling in 1801 met dit Bataafs Gemenebest werd het departement Holland ingesteld in overeenstemming met een antieke gewestelijke grenzen over Holland. In 1806 werd dit Bataafs Gemenebest vervangen door dit Koninkrijk Holland. Dit jaar daarop werden het departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend met Noord-Holland) en het departement Maasland (overeenkomend betreffende Zuid-Holland). Na in 1811 dit Koninkrijk Holland bij het Franse Keizerrijk werd gevoegd, werden Amstelland voor Utrecht gevoegd tot dit département een la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werden Maasland omgedoopt tot département des Bouches-een-la-Meuse - Monden over de Maas.
Na een Fransen einde 1813 uit Holland gevlucht waren, was een rangschikking aanvankelijk ongewijzigd. Met de Grondwet van 29 maart 1814 werden de departementen vervangen door provinciën of landschappen. Zuiderzee en Monden betreffende een Maas werden verenigd in een provincie Holland. Door minister Betreffende Maanen werden in een grondwetcommissie alsnog een benaming Holland en West-Friesland voorgesteld "om aan het verlangen aangaande achtenswaardige Noordhollanders ... toe te geven", maar dit werd door de rest aangaande de commissie verworpen.[2]
Een andere provincie kreeg in 1814 een paar gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam betreffende een voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen retour met Friesland tot Holland, doch ons deel over Hollands Brabant was bij Noord-Brabant en in 1815 werd ook het laatste Hollands Brabant, het Land van Altena, bij Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werden in 1820 de grens met Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde een dominantie te beperken werd Holland bij de grondwetsherziening van 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzakelijkheid hiertoe werden in Zuid-Holland ook niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit wel in sterke mate voor Amsterdam, dat in 1838 het provinciaal gerechtshof aan zich voorbij zag gaan ten gunste van Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd een overheersende staat over Amsterdam en drong men met op de genezing met een verdeling bijvoorbeeld deze was tussen het Noorder- en Zuiderkwartier voor 1795. Hier werden desalniettemin ook niet aan tegemoetgekomen. Nadat de Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werden die voor Noord-Holland gevoegd, waarop Zuid-Holland in 1864 het grootste deel aangaande de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden een eilanden Vlieland en Terschelling voor de provincie Friesland ingedeeld.[3] Het voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit over Noord-Holland.
Om 2010 tot 2012 was daar enige tijd sprake betreffende een samenvoeging van een provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werden overduidelijk dat deze plannen van een baan bestaan.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto met het Noorderkwartier, een IJsselmeerpolders en ons deel betreffende Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit een kopvormig schiereiland tussen een Noordzee, de Waddenzee en het IJsselmeer. In dit zuiden grenst een provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in dit oosten via geneesmiddel van een Houtribdijk en Hollandse Brug met de provincie Flevoland en in dit noorden via geneesmiddel van de Afsluitdijk met de provincie Friesland.
Een provincie kan worden onderverdeeld in ons noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij het Noordzeekanaal (en voorheen dit IJ) ingeval grens fungeert.
Ten zuiden met het Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden met Amsterdam, Haarlem, de Haarlemmermeer betreffende een luchthaven Schiphol en tevens dit Gooi, evenals een dichtbevolkt gebied, doch betreffende een landschappelijk volkomen ander karakter (bosrijk en niet volkomen vlak).
Ten noorden betreffende het Noordzeekanaal bevinden zichzelf de Zaanstreek en verschillende, kleinere, segmenten en dorpen. De dichtstbevolkte zone loopt tot wat voorbij de plaats Alkmaar. Daar bevinden zich in het deel betreffende de provincie tevens landelijker gebieden: Waterland, de omvangrijke droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en totaal in dit noorden de Kop van Noord-Holland betreffende het uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, dit voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
De westkust betreffende de provincie is grotendeels door duinen beschermd. Op deze plaats liggen beroemde badplaatsen als Zandvoort, IJmuiden, Wijk met Zee, Egmond aan Zee en Bergen. Daar waar de duinen via de Noordzee waren verzwolgen, werden de Hondsbossche Zeewering aangelegd.
Een streek tussen Haarlem, Velsen (met beide zijden over dit Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar heet Kennemerland. Ons deel aangaande Kennemerland vormt een IJmond, met een Hoogovens en andere industrie: het is dit westelijk gebied aangaande dit Noordzeekanaal, met als middelpunt een haven en sluizen over IJmuiden. Ten noorden met Kennemerland ligt de oude marktplaats Schagen en op een noordpunt betreffende dit schiereiland de marinehaven Den Helder, tegelijkertijd veerhaven vanwege Texel.
Met de oostkust liggen historische steden zodra Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en tevens dit eiland Marken en de opmerkelijke vissersplaats Volendam.
Een voornaamste binnenwateren in Noord-Holland bestaan het IJ (heb je een zeearm) en dit Noordzeekanaal met een daarin, weet dan ook niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en het Noordhollandsch Kanaal en het Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland geraken verschillende dialecten gesproken. Landelijk geniet dit Amsterdams de meeste bekendheid, dat uitgezonderd in Amsterdam ook in steden wanneer Alkmaar, Purmerend en Hoorn veel kan zijn te beluisteren, omdat op deze plaats veel Amsterdammers wonen. De meeste kenmerkende dialecten vindt men op dit platteland. Hoe noordelijker men komt, hoe verdere het lokale dialect met een standaardtaal afwijkt; bovenal dit Tessels en dit Wierings hebben ons enorm eigen karakter.
Net zodra in andere dialectgebieden kan Noord Holland zijn in Noord-Holland sprake aangaande ons teruggang over de dialecten. Toch bestaan sommige dialecten nog opvallend vitaal. Betreffende name dit Volendams wordt ter plaatse nog enorm meestal gesproken. Andere dialecten, bijvoorbeeld dit Aalsmeers, zijn nagenoeg verdwenen.
Dit IJ kan zijn vanouds ons barrière en dat blijkt tevens uit een dialecten. Een dialecten ten noorden aangaande dit IJ bestaan de meest afwijkende.
Bij dit IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te horen)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
De dialecten ten zuiden met dit IJ en Noordzeekanaal lijken meer op de dialecten met Zuid-Holland en geraken taalkundig dan ook dikwijls ingeval Zuid-Hollands beschouwd. Immers nemen een traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, met zowel Noord- wanneer Zuid-Hollandse kenmerken. Een Gooise dialecten, welke intern vrij divers zijn, vallen in de Utrechtse band.
Boven dit IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
De dialecten aangaande vanouds geïsoleerde gemeenschappen wanneer Volendam, Egmond ofwel de Waddeneilanden hebben een heel persoonlijk ontwikkeling doorgemaakt en bestaan op enkele punten enorm conservatief gebleven, waar ze zich op andere punten juist opvallend hebben vernieuwd en daarom bijzonder scherp over een omliggende dialecten zijn gaan afwijken.
De rangschikking aangaande de dialecten boven het IJ kan zijn problematisch en kan zijn aanleiding geweest tot verscheidene polemieken in de taalwetenschap. Vaak is op de verwantschap met het Fries gewezen: met name de conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) beschikken over heel wat geniepig betreffende het Fries. Veel onderzoekers vermoedden ons Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries bestaan geweest. Dit Hollands zou het Fries pas laat verdrongen beschikken over en bezit dit nimmer zeker kunnen vervangen, zodat Friese vormen en constructies nog voortleven in de dialecten. Hoewel deze theorie veel aanhang heeft, wordt ze door overige taalkundigen betreffende een hand gewezen en zullen een Friese vormen voorheen op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV kan zijn een overheids-NV, opgericht op 4 juli 2004, betreffende de Provincie Noord-Holland mits enig aandeelhouder. Een bedrijf zorgt in opdracht betreffende een besturen betreffende een recreatieschappen vanwege de ontwikkeling, aanleg, het beheer en onderhoud aangaande 6 recreatiegebieden in Noord-Holland: Dit Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Milieu Noord-Holland
In Noord-Holland bestaan 2 grote nationale parken: het Nationaal Park Duinen betreffende Texel (de hele westzijde aangaande Texel) en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (de brede duinstrook van Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Daarnaast bestaan daar in Noord-Holland ons tiental overige via Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder het Noordhollands Duinreservaat (betreffende Wijk aan Zee tot Schoorl), de Schoorlse Duinen en de Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte bestaan daar in Noord-Holland alsnog vele andere grotere en kleinere natuurgebieden, zoals dit Goois Natuurreservaat, een Hulk, dit Naardermeer, het Balgzand en de Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats door Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland voor het hoofdartikel over dit item.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland kan zijn vanaf dit jaar ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort